چک یکی از کاربردی و شایع ترین اسناد تجاری در معاملات است غالب افرادی که از چک استفاده می کنند از مسائل حقوقی و بانکی آن اطلاع نداشته و ممکن است درگیر مشکلات و ضرر و زیان ناشی از صدور اشتباه چک یا دریافت چک بی اعتبار بشوند.
چک صیادی چیست؟ منظور از چک سند تجاری است و منظور از صیادی سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی چک است و هدف از ایجاد سامانه صیاد یکپارچه سازی و ساماندهی صدور چک و متمرکز کردن آن است. این سامانه با رصد کردن صادر کنندگان چک مانع از پیش آمدن بسیاری از مشکلات چک فاقد اعتبار، جعلی و فاقد پشتوانه مالی است.
ار ابتدای سال 1400 قانون اصلاح صدور چک اجرایی شد و در این قانون نحوه صدور و دریافت و انتقال چک تغییراتی داشته است که مهمترین آن سامانه متمرکز و ثبتی شدن چک ها است و دیگر امکان حامل بودن چک ها نیست و باید در وجه شخص دریافت کننده صادر بشود.
اگر کسی چک صیادی ثبتی صادر کند و برگشت بخورد شامل موارد زیر است:
- مسدودی کلیه ی حساب های صادر کننده چک در همه ی بانک ها
- عدم ارائه ی دسته چک جدید به افراد دارای چک برگشتی
- عدم امکان ثبت چک جدید
- عدم اعطای وام و تسهیلات بانکی به آن ها
- عدم تحویل کارت بانکی
- با استعلام از اعتبار صاحب حسب می توان از چک برگشتی و اعتبار آنها مطلع شد
- بدون رسیدگی دادگاه می توان مستقیما و بدون مراجعه به دادگاه چک را به اجرا گذاشت
مطابق ماده 310 قانون تجارت تعریف چک اینگونه است
چک نوشته ای است که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که نزد محال علیه (بانک) دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می کند.
ضامن های چک: هرکدام از انتقال دهنده های چک ظهر نویس چک و متضمن پرداخت چک هستند.
محال علیه حتما باید بانک باشد و چک های موسسات مالی و صندوق های قرض الحسنه از حمایت قانونی صدور چک برخوردار نیستند.
انواع چک چیست؟
چک هایی که دارنده حساب صادر میکند:
- چک عادی که رایج ترین نوع چک است که بانک از موجودی صاحب حساب برای وصول، نقد کردن و پرداخت به دارنده چک اقدام می کند
- چک تایید شده این نوع چک چک هایی هستند که بانک پرداخت آن را گواهی میکند به این معنی است که حتی اگر صاحب حساب موجودی کافی نداشته باشد بانک مبلغ آن را پرداخت میکند.
چک هایی که بانک صادر میکند:
- چک بین بانکی چکی است که توسط بانک برای بانکی دیگر صادر میشود و این چک به درخواست صاحب حساب صادر می شود و امکان وصول کردن آن فقط توسط بانک مقصد وجود دارد. این چک تضمین شده توسط بانک صادر کننده است.
- چک تضمینی یا رمز دار توسط بانک و درخواست صاحب حساب صادر می شود در وجه شخص ثالث این چک تضمین شده توسط بانک مرکزی است برای تضمین این چک مبلغ چک از موجودی صاحب حساب برداشت میشود و در صندوقی خاص نگهداری می شود تا پس از وصول توسط گیرنده چک به حساب او واریز گردد مورد مهم در مورد این نوع چک این است که فقط در شخصی که در وجهش صادر شده می تواند آن را وصول کند.
اوصاف ظاهری چک های صیادی:
- رنگ چک های صیادی بنفش هستند.
- چک دارای شناسه صیادی 16 رقمی در بالا سمت چپ است که برای ثبت، دریافت و انتقال چک استفاده می شود.
- چک باید دارای تاریخ ، مبلغ به حروف و عدد و مشخصات گیرنده باشد.
- چک باید دارای امضای صاحب حساب باشد و مهر قابل قبول نیست.